Risico’s op een afwijkend litteken

Soorten littekens

Een litteken is een natuurlijke reactie van het lichaam op een diepe beschadiging van de huid. Om de huid te herstellen maakt het lichaam littekenweefsel aan. Littekenweefsel is van mindere kwaliteit dan een gezonde huid. Hierdoor werken sommige huidfuncties minder goed en kunnen littekens problemen geven zoals pijn, verdikking en een trekkende huid.

In de ideale situatie ontwikkelt een litteken zich tot een wit streepje. We noemen dat het ‘normale litteken’. Het normale litteken geeft slechts lichte klachten. Maar er bestaat ook een kans op een afwijkend litteken zoals:

• Een hypertrofisch litteken
• Een keloïd litteken

Een hypertrofisch litteken

Een hypertrofisch litteken ontstaat vaak in de eerste weken en kan zich blijven ontwikkelen tot 6 – 9 maanden na wondsluiting. Daarna kan het litteken uit zichtzelf rustiger worden. Houd je litteken goed in de gaten. Het wordt aangeraden om je hypertrofisch litteken zo snel mogelijk te behandelen.

Een keloïd litteken

Een keloïd litteken kan direct na wondsluiting of pas na verloop van tijd ontstaan. Het littekenweefsel blijft doorgroeien (woekeren) en geeft steeds meer klachten. Een keloïd wordt zelden vanzelf weer normaal. Behandeling is dus noodzakelijk.

Mogelijke klachten bij een afwijkend litteken

• Een minder soepele huid
• Een pijnlijk en geïrriteerde huid
• Jeuk
• Een dik/gezwollen litteken
• Het litteken groeit buiten de rand van de wond
• Het litteken verbrandt sneller dan de gezonde huid. dit kan ervoor zorgen dat het litteken zichtbaarder wordt (permanent donkerder). Ook verhoogt het de kans op huidkanker

Risicofactoren

De kans op het ontstaan van een afwijkend litteken is afhankelijk van een aantal risicofactoren:

• De ernst en oorzaak van de verwonding. Hoe dieper en groter de wond, hoe groter de kans op een afwijkend litteken.
• De wond loopt niet gelijk met de huidlijnen. Een wond door een ongeluk loopt vaak tegen de huidrichting in. Dit in tegenstelling tot een operatiewond. Een litteken dat niet gelijk loopt aan de bestaande huidlijnen wordt eerder afwijkend. Een medisch specialist probeert daarom altijd een operatiewond in een lijn met de huid te maken. Dit om de kans op afwijkende littekens te verkleinen.
• Snelheid wondgenezing. Wonden met een vertraagde genezing die na 2 á 3 weken nog niet dicht zijn hebben een verhoogd risico uit te groeien tot een afwijkend litteken.
• De plek van je litteken. Plekken op je lichaam waar spanning op het litteken staat geven een verhoogd risico. Bijvoorbeeld bij gewrichten.
• Huidskleur. Mensen met een donkere huid en mensen met rood haar in combinatie met een (heel) lichte huidskleur lopen een groter risico op een afwijkend litteken.
• Genetische voorbeschiktheid. Genetische factoren spelen een rol bij het ontwikkelen van een afwijkend litteken. Wanneer een familielid in het verleden een afwijkend litteken heeft gehad, is de kans groter dat jij bij het ontstaan van een wond ook een afwijkend litteken krijgt.
• Leeftijd. Op jonge leeftijd heb je meer kans op een afwijkend litteken. De jongere huid geneest weliswaar sneller, maar groeit ook harder. Een kind heeft daardoor meer kans op een afwijkend litteken dan een volwassene.

Heb jij te maken met één van deze risicofactoren? Bespreek dit dan met een specialist. Overweeg daarnaast om meteen na wondsluiting te starten met Scarban siliconen-therapie: siliconenpleisters en/of siliconengel. De medische siliconen herstellen de vochtbalans van de kwetsbare littekenhuid. Hierdoor neemt de kans op een afwijkend litteken af en worden klachten zoals jeuk, een trekkende huid en pijn verminderd. Lees meer over de werking van Scarban siliconentherapie.